Uroczystość Najświętszej Trójcy rok C
J 16,12-15
-
Kontekst
Rozdziały 14-16 w Ewangelii Jana stanowią długi blok nazwany „Mowami pożegnalnymi Jezusa”. A to dlatego, że zostały umieszczone w kontekście ostatniej wieczerzy (J 13) oraz Modlitwy Arcykapłańskiej Jezusa (J 17). Przed swoim odejściem, powrotem do Ojca, Jezus żegna się z uczniami, pozostawia swoisty testament, zapowiada dar Ducha Pocieszyciela, mówi o tym, co najważniejsze i przestrzega przed zagrożeniami. Jezus zwraca się do uczniów, aby im wyjaśnić sens swego życia oraz przygotować ich do rozstania i do ponownego tryumfu chwały Jezusa.
Rozdziały 14 i 16 podkreślają tematykę odejścia Jezusa, natomiast centralny rozdział 15 szkicuje obraz nowej wspólnoty. Nasz fragment natomiast uwypukla Boże objawienie, które ma charakter trynitarny – tzn. jest wspólnym dziełem Ojca, Syna i Ducha Świętego.
-
Lectio
Jeszcze wiele mam wam do powiedzenia, ale teraz jeszcze znieść nie możecie.
W J 15,15 Jezus powiedział uczniom, że przekazał im wszystko, co usłyszał od Ojca. Czyżby jednak nie wszystko? Co oznacza owa „niezdolność” wspólnoty do przyjęcia całego objawienia? Używając czasownika bastadzō, Jezus mówi swym uczniom o objawieniu wielu rzeczy, które są dla nich aktualnie niemożliwymi do udźwignięcia. W przekazywaniu Jezusowego objawienia istotną rolę będzie odgrywał Paraklet – Duch Prawdy, którego zadaniem będzie nieustanne pogłębianie w uczniach zrozumienia Jezusowej nauki. Nie będzie mówił nowych rzeczy, ale przekaże Prawdę Jezusa na nowo, czyli w nowy sposób, w nowym kontekście. Dzięki Duchowi Świętemu możliwym stanie się aktualizacja prawdy w życiu uczniów.
Niemożność całkowitego przyjęcia objawienia Jezusa przez uczniów jest związana z tym, że objawienie to uzyskuje swoją pełnię wraz misterium paschalnym Jezusa (mękę, śmierć i zmartwychwstanie ) i Jego przejścia do chwały nieba. Dopiero w cieniu krzyża i blasku zmartwychwstania uczniowie będą mogli w pełni rozpoznać i przyjąć istotę Bożej Miłości.
Gdy zaś przyjdzie On, Duch Prawdy, doprowadzi was do całej prawdy. Bo nie będzie mówił od siebie, ale powie wszystko, cokolwiek usłyszy, i oznajmi wam rzeczy przyszłe.
Jezus jest Prawdą (J 14,6). Bo On doskonale objawia nam Ojca. Duch Święty jest więc Duchem Jezusa. Poznanie prawdziwej miłości Ojca i Jego zbawczej woli wobec świata, prowadzi do pełni życia, do wolności: Jeżeli będziesz trwać w nauce mojej, będziecie prawdziwie moimi uczniami i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli (J 8,31-32). Duch Prawdy umożliwia pełniejsze poznanie tego, co objawił Jezus. Pełna prawda objawiona w nauczaniu i działalności Jezusa dzięki Duchowi Świętemu stanie się bardziej przejrzysta dla ludzkości.
Termin grecki hodēgeō (prowadzić po drodze) występuje 5 razy w NT, oprócz naszego tekstu jeszcze 4 razy:
- Mt 15,14 i Łk 6,39: ślepy nie może prowadzić ślepego (= ważne kto prowadzi)
- Dz 8,31: Etiop potrzebuje wyjaśnienia tekstu Pisma (= ważne jak prowadzi)
- Ap 7,17: Baranek poprowadzi do źródeł wód (= ważne dokąd doprowadzi)
Jest to zadanie Ducha Świętego, prowadzenie, bycie Przewodnikiem. Paraklet tak, jak Przewodnik na drodze ma wskazywać uczniom kierunek i prowadzić do głębszego poznania prawdy.
Jego aktywność nie będzie „mówieniem od siebie” czyli nie będzie ona polegała na tworzeniu nowego objawienia. Po ustaniu nauczania Jezusa, to właśnie Duch będzie mówił w sercach wierzących, umożliwiając im nieustanne, wewnętrzne wsłuchiwanie się w orędzie Pana. Duch Prawdy będzie przemawiał o tym, co usłyszał od Ojca i Syna dzięki głębokiej relacji z Nimi. Pomoże odnieść słowa i czyny Jezusa do konkretnej sytuacji życiowej Jego odbiorców.
Paraklet ma także oznajmić uczniom rzeczy, które mają nadejść. Grecki czasownik anaggellō (oznajmić, objawić) połączony z wyrażeniem „rzeczy przyszłe” (rzeczy, które mają nadejść) użyty w tym kontekście wskazuje wyraźnie na czasy eschatologiczne. Ale znów może to też dotyczyć nowego kontekstu przekazu objawienia.
On Mnie otoczy chwałą, ponieważ z mojego weźmie i wam objawi.
Czasownik grecki doksadzō (uwielbić, otoczyć chwałą) w wielu miejscach Ewangelii Janowej odnosi się do chwalebnej śmierci Bożego Syna, która wiedzie ku zmartwychwstaniu i wywyższeniu po prawicy Ojca. W naszym tekście podmiotem otaczającym Jezusa chwałą jest Duch Święty. Jest on ściśle związany z Jezusem umożliwiając uczniom na pełne wniknięcie w objawienie Jezusa. Duch Święty jawi się jako Pośrednik stojący pomiędzy Synem ściśle zjednoczonym ze swoim Ojcem oraz uczniami. Jezus spełniający do końca wolę swego Ojca ma zostać otoczony chwałą przez Ducha Świętego.
W sposób szczególny chwała Boża manifestuje się przez mękę Jezusa, która zmierza ku zmartwychwstaniu i uwielbieniu Ojca. Jezus zostaje uwielbiony w Niebie przez Boga i na ziemi przez Ducha Parakleta poprzez pełną realizację uwielbienia swego Ojca na ziemi. Ewangelista akcentuje także fakt, że chwała Boża manifestuje się także poprzez wiarę uczniów, która jest rezultatem głoszenia Bożego Słowa i dokonywania cudownych znaków. Uczniowie przez wiarę i realizację orędzia Syna w mocy Ducha Świętego mają swój udział w uwielbieniu Ojca i Syna. Męka, śmierć i zmartwychwstanie Syna potwierdza Miłość Boga do ludzi.
Wszystko, co ma Ojciec, jest moje. Dlatego powiedziałem, że z mojego weźmie i wam objawi.
Ewangelista Jan podkreśla tu ścisłą więź pomiędzy Ojcem i Synem. Relacją tą jest miłość i jedność. Jezus reprezentuje Ojca, jest z Nim jedno, w Synu można zobaczyć Ojca (J 8,19; 12,45; 14,7.9). Jezus doskonale wypełnia wolę swojego Ojca poprzez nauczanie i czynienie znaków w jedności z Ojcem. Ścisłą relację pomiędzy Ojcem i Synem wyraża tekst J 10,30 Ja i Ojciec jedno jesteśmy. Tekst J 10,38 –Ojciec jest we Mnie, a Ja w Ojcu w sposób obrazowy pokazuje wzajemne zamieszkanie Ojca w Synu i Syna w Ojcu. W obrazie tym wyraźnie widać głęboką wspólnotę jedności pomiędzy Ojcem i Synem.
Duch Święty uczestniczy w życiu Boga prowadząc uczniów do głębszego i żywszego poznania tajemnicy Trójcy. Paraklet – Duch Prawdy wciąż na nowo komunikuje ludzkości Miłość Ojca i Syna, której głównym celem jest zbawienie każdego człowieka. Dzięki temu działaniu Ducha Świętego tajemnica Ojca i tajemnica Syna stają przed uczniami w całej przejrzystości. W ten sposób Ojciec, Syn i Duch Święty zaprasza każdego człowieka do komunii Miłości, która przekracza życie doczesne prowadząc do pełni życia i wiecznego szczęścia.
-
Meditatio
- Jezus objawia nam w pełny sposób Ojca i Jego Miłość, którą jest Duch Święty. Bóg jest relacją Osób, które są zjednoczone w miłości, przyjmują i darowują się sobie nawzajem. W Jezusie Chrystusie mu również zostajemy zaproszeni do udziału w życiu Bożym. Odkrywamy w sobie podobieństwo do Boga poprzez zdolność i pragnienie miłości. Jesteśmy powołani do przyjmowania i dawania miłości. Czy moje życie jest nieustannym uczeniem się miłości i wzrastaniem w niej?
- Duch Święty jest dla nas Przewodnikiem i Komunikatorem objawienia. To dzięki Duchowi Słowo Jezusa jest wciąż dla nas żywe, aktualne. On zamieszkuje nasze serca i objawia swoją moc, ilekroć Go wzywamy. Czy pozwalam Duchowi działać w moim życiu? Czy dostrzegam w jaki sposób mnie prowadzi? Czy odróżniam Jego głos od innych głosów, które rozbrzmiewają w moim sercu?
-
Oratio/Contemplatio: 1 J 4,7-16
Umiłowani, miłujmy się wzajemnie, ponieważ miłość jest z Boga, a każdy, kto miłuje, narodził się z Boga i zna Boga.
Kto nie miłuje, nie zna Boga, bo Bóg jest miłością.
W tym objawiła się miłość Boga ku nam, że zesłał Syna swego Jednorodzonego na świat, abyśmy życie mieli dzięki Niemu.
W tym przejawia się miłość, że nie my umiłowaliśmy Boga, ale że On sam nas umiłował i posłał Syna swojego jako ofiarę przebłagalną za nasze grzechy.
Umiłowani, jeśli Bóg tak nas umiłował, to i my winniśmy się wzajemnie miłować.
Nikt nigdy Boga nie oglądał. Jeżeli miłujemy się wzajemnie, Bóg trwa w nas i miłość ku Niemu jest w nas doskonała.
Poznajemy, że my trwamy w Nim, a On w nas, bo udzielił nam ze swego Ducha.
My także widzieliśmy i świadczymy, że Ojciec zesłał Syna jako Zbawiciela świata.
Jeśli kto wyznaje, że Jezus jest Synem Bożym, to Bóg trwa w nim, a on w Bogu.
Myśmy poznali i uwierzyli miłości, jaką Bóg ma ku nam. Bóg jest miłością: kto trwa w miłości, trwa w Bogu, a Bóg trwa w nim.