U źródeł Piękna

Za nami pierwsze z cyklu spotkań pt. „U źródeł Piękna: Piękny Bóg, piękny człowiek, piękny Kościół”. Było to spotkanie wprowadzające w teologię Piękna. Prelegentami byli: s. dr hab. Judyta Pudełko PDDM, prof. AKW oraz o. dr hab. Tomasz Gałuszka OP, prof. UPJPII.

S. Judyta Pudełko omówiła terminologię biblijną, tłumacząc oryginalne słowa hebrajskie i greckie odnoszące się do rzeczywistości Piękna. Następnie skupiła się na przejawach pięknego Boga w Starym Testamencie: rzeczywistości chwały Boga i jej wpływu na człowieka. W kolejnej części wykładu skupiła się na analizie pojęcia piękna Boga i człowieka zawartym w Księdze Mądrości: czym jest piękno Boga, Jego chwała i łaska, z perspektywy nas – stworzeń żyjących w świecie stworzonym. Analizując kluczowe zdania Księgi Mądrości: „Bo z wielkości i piękna stworzeń poznaje się przez podobieństwo ich Stwórcę” (Mdr 13, 5), doprowadziła słuchaczy do pojęcia kontemplacji Słowa Wcielonego, ponieważ pełnia chwały, prawdy, dobra i piękna objawia się w Synu. Wprowadzając uczestników w przestrzeń adoracji, zaprosiła do postawy dyspozycyjności na przyjmowanie łaski, poprzez poświęcenie czasu i przestrzeni na smakowanie obecności Tego, który jest Piękny. Wykład zakończył się adoracją Najświętszego Sakramentu.

O. Tomasz Gałuszka poprowadził dwa wykłady. Pierwszy z nich wyjaśniał terminologię piękna w teologii, a drugi dotyczył przeciwieństw piękna, jakim są brzydota i kicz. Wykładowca podkreślił, że po wiekach rozumienia Piękna w kategorii jedynie sentymentalnej, na nowo wprowadzili je do tematyki teologicznej dwaj wielcy teologowie XX wieku: Hans Urs von Balthasar i Benedykt XVI. Ten drugi przekonywał, że w pięknie jest dla nas nadzieja na nową ewangelizację. Z istniejących definicji Piękna w teologii o. Gałuszka wyłonił jego cechy: relacyjność, upodobanie, pełnia, światło, doskonałość, zintegrowanie, porządek, harmonia, proporcjonalność, kształność, nienaruszalność, nietykalność, czystość, kontemplacja. Wśród tycvh cech podkreślił kjategorię relacyjną, ponieważ Piękno nie jest doświadczeniem samotnym, zamkniętym – bo Bóg jest wspólnotą. Piękno zawsze odsyła, pośredniczy, nie zatrzymuje na sobie. Taki jest Chrystus – zawsze odsyła do Ojca. Wykładowca zaprosił, aby otworzyć duchowe oczy na Piękno, które, aby zaistniało, potrzebuje odbiorcy, musi być zobaczone, uchwycone, trzeba zadbać o odpowiednie narzędzia do jego percepcji. Druga konferencja dotyczyła antytez Piękna czyli brzydoty i kiczu. O. Gałuszka oparł się w tej refleksji na biblijnej opowieści o upadku człowieka (Rdz 3, 1-7). Oto drzewo poznania dobra i zła było piękne Bożym pięknem, a wąż, uosobienie tandety i kiczu zniekształcił jego obraz w oczach pierwszych rodziców. I tak pierwszą ofiarą grzechu człowieka stało się Piękno. Widać to najbardziej w sztuce: kicz to nie zła sztuka ale zło w sztuce. Cechy tego zła to: tandeta, naśladownictwo, karykatura, brak przestrzeni, ciszy i wolności, nadmiar, narzucanie się, strach, sztuczność, brak proporcji, zaburzenie, dysonans, nienaturalność, kłamstwo, udawanie, agresja, krzykliwość, nahalność, przemoc. Wykładowca zauważył, że kicz i brzydota naruszają głównie przestrzenie najbardziej duchowe: religię i patriotyzm.

Po części wykładowej uczestnicy spotkania modlili się podczas Eucharystii. Liturgia przedłużyła się o adorację Najświętszego Sakramentu w ciszy.

Kolejne spotkanie, tym razem dotyczące Boga Ojca jako źródła Piękna odbędzie się w styczniu. Wkrótce pojawią się nagrania konferencji z pierwszego spotkania oraz formularz zgłoszeniowy na kolejne.

Patronat medialny nad wydarzeniem objęły: Radio Warszawa, Radio Plus, Tygodnik Idziemy, Portal OPOKA.