I Niedziela Wielkiego Postu rok A

Mt 4,1-11

1. Kontekst

Kuszenie Jezusa następuje po chrzcie Jezusa w Jordanie (Mt 3,11-17). Tam Jezus został ogłoszony w uroczysty sposób jako umiłowany Syn Boży. Otworzyły się niebiosa i zstąpił Duch Święty. I ten Duch wyprowadza Jezusa na pustynię. Jest to etap, który bezpośrednio poprzedza rozpoczęcie misji Jezusa w Galilei (Mt 4,12nn). Jezus przechodzi przez rzeczywistość próby.

2. Lectio

Wtedy Duch wyprowadził Jezusa na pustynię, aby był kuszony przez diabła. A gdy przepościł czterdzieści dni i czterdzieści nocy, odczuł w końcu głód. Wtedy przystąpił kusiciel i rzekł do Niego: «Jeśli jesteś Synem Bożym, powiedz, żeby te kamienie stały się chlebem». Lecz On mu odparł: «Napisane jest: Nie samym chlebem żyje człowiek, lecz każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych». Wtedy wziął Go diabeł do Miasta Świętego, postawił na narożniku świątyni i rzekł Mu: «Jeśli jesteś Synem Bożym, rzuć się w dół, jest przecież napisane: Aniołom swoim rozkaże o tobie, a na rękach nosić cię będą, byś przypadkiem nie uraził swej nogi o kamień». Odrzekł mu Jezus: «Ale jest napisane także: Nie będziesz wystawiał na próbę Pana, Boga swego». Jeszcze raz wziął Go diabeł na bardzo wysoką górę, pokazał Mu wszystkie królestwa świata oraz ich przepych i rzekł do Niego: «Dam Ci to wszystko, jeśli upadniesz i oddasz mi pokłon». Na to odrzekł mu Jezus: «Idź precz, szatanie! Jest bowiem napisane: Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz». Wtedy opuścił Go diabeł, a oto aniołowie przystąpili i usługiwali Mu.

ww. 1-2: Stanowią wprowadzenie do opowiadania. Duch wyprowadza Jezusa na pustynię. Jezus znajduje się tam zgodnie z wolą Bożą. Pustynia jest szczególnym miejscem, trudnym, samotnym. To było miejsce zmagania się Izraela po wyjściu z Egiptu (Pwt 8,2): Pamiętaj na wszystkie drogi, którymi cię prowadził Pan, Bóg twój, przez te czterdzieści lat na pustyni, aby cię utrapić, wypróbować i poznać, co jest w twym sercu; czy strzeżesz Jego nakazu, czy też nie. Pustynia ma być też miejscem powrotu do Boga niewiernej oblubienicy (Oz 2,16): Dlatego chcę ją przynęcić, na pustynię ją wyprowadzić i mówić jej do serca. Jezus wychodzi na pustynię jako nowy Izrael, Syn Boży. Powtarza On niejako 40 lat Izraela na pustyni (por. 40 dni potopu, 40 dni Eliasza na pustyni, 40 dni Mojżesza na Górze Synaj). Jezus doświadcza braków i pokus typowych dla pustyni, ale uderzają one szczególnie w misję Jezusa i w Jego zaufanie do Ojca. Po długim czasie postu, (który mógł tu stanowić przygotowanie do misji, uniżenie przed Bogiem), Jezus odczuwa głód. Wtedy pojawia się kusiciel (zawsze w momencie słabości).

ww. 3-4. Pierwsza pokusa. “Jeśli jesteś Synem Bożym”. To zakwestionowanie i uderzenie w tożsamość Jezusa. Pojawi się dwa razy. Kwestia dotyczy chleba, który symbolizuje wszystkie ludzkie potrzeby, głody. To odniesienie do głodu Izraela na pustyni, który otrzymuje od Boga mannę (Wj 16,2-4; Pwt 8,2nn). Jednak nie to jest najważniejsze. Jezus pamięta Słowo Boże skierowane do Izraela (Pwt 8,3): Utrapił cię, dał ci odczuć głód, żywił cię manną, której nie znałeś ani ty, ani twoi przodkowie, bo chciał ci dać poznać, że nie samym tylko chlebem żyje człowiek, ale człowiek żyje wszystkim, co pochodzi z ust Pana.. I to jest właśnie odpowiedź Jezusa. Posługuje się tu słowami Septuaginty, która „to co pochodzi z ust Pana” tłumaczy jako SŁOWO. To jest pokarm Jezusa (por. J 4,34).

ww. 5-7. Druga pokusa. Diabeł prowadzi Jezusa (może w myśli, w wizji???) na narożnik świątyni Jerozolimskiej. Teraz kusiciel proponuje wystawić się na śmiertelne niebezpieczeństwo w celu zobowiązania Boga do cudownego uratowania. W tym miejscu sam diabeł posługuje się Słowem Bożym (Ps 91,1n): bo swoim aniołom dał rozkaz o tobie, aby cię strzegli na wszystkich twych drogach. Na rękach będą cię nosili, abyś nie uraził swej stopy o kamień. Jezus odpowiada również Słowem Bożym (Pwt 6,16): Nie będziecie wystawiali na próbę Pana, Boga waszego, [jak wystawialiście Go na próbę w Massa]. Ta pokusa stanowi zapytanie jak Jezus wykorzysta swą niezwykłą moc, którą posiada. Czy za jej pomocą będzie chciał zyskać poklask ludzi? Jezus będzie dokonywał cudów jedynie w służbie Bożym zamiarom. Jezus odpowiada Słowem Bożym odnoszącym się do sytuacji wystawiania Boga na próbę przez Izraela, domagając się w Massa, aby Bóg dostarczył wody do picia. Izrael uległ tej pokusie „próbowania” Boga, Jezus pozostaje wierny i pełen zaufania.

ww. 8-10. Trzecia pokusa. Diabeł zabiera Jezusa na wysoką górę i pokazuje mu królestwa świata, które do niego należą. Aby pozyskać tych ludzi, Jezus ma oddać pokłon szatanowi. Jezus miał zostać oderwany od wyłącznej służby Ojcu i stać się „adoratorem” szatana. Ta pokusa przywołuje bałwochwalstwo na pustyni, kult złotego cielca (Wj 32). Bóg postanowił przekazać Jezusowi władzę nad światem, ale ma się to dokonać przez posłuszeństwo i drogę krzyża. Każda inna droga sprzeciwia się woli Ojca (choć może jest łatwiejsza i wydaje się bardziej skuteczna). To jest otrzymanie władzy nad światem za cenę pokłonu szatanowi-to jest też pokusa Adama i Ewy z raju. Chodzi o wybór pomiędzy wolą Boga, a wolą szatana. Jezus kategorycznie odrzuca tę pokusę: „Idź precz szatanie” (por. Mt 16,23, do Piotra). Dodaje następnie cytat z Pwt 6,13 w nieco zmienionej formie: Będziesz się bał Pana, Boga swego, będziesz Mu służył i na Jego imię będziesz przysięgał. Jezus nie powtarza upadku pierwszych rodziców, ani Izraela na pustyni. Wybiera trudną drogę pełnienia woli Ojca.

w. 11: Zakończenie. Diabeł odchodzi, widząc zwycięstwo Jezusa. Przychodzą natomiast aniołowie i służą Jezusowi, przynoszą Mu posiłek, którego nie chciał wytworzyć sobie swoją boską mocą. Jawi się On tu zatem jako prawdziwy Syn Boży, świadomy swojej niezwykłej tożsamości i godności.

JEZUS ZWYCIĘŻYŁ SZATANA PRZEZ: WYRZECZENIE, POKORĘ, POSŁUSZEŃSTWO. To jest droga dla naszej walki duchowej.

3. Meditatio

• W jaki sposób jestem najczęściej kuszony/a? Jakich moich słabych miejsc dotyka kusiciel?
• Czy szukam pomocy w walce i zwycięstwie Jezusa oraz w Słowie Bożym?
• Jakie iluzje rozpościera przede mną szatan? Czy wierzę w nie?
• Czy odkrywam moją godność dziecka Bożego, ukochanego przez Boga?
• Czy akceptuję drogę, jaką Bóg mnie prowadzi w życiu? Co szatan chce w tym zmienić? Do czego mnie nakłania?
• O co chcę poprosić Pana…?

4. Oratio/Contemplatio

Usłysz, o Panie, moją modlitwę, przyjm moje błaganie w wierności swojej,
wysłuchaj mnie w swej sprawiedliwości!
Nie pozywaj na sąd swojego sługi,
bo nikt żyjący nie jest sprawiedliwy przed Tobą.
Albowiem nieprzyjaciel mnie prześladuje: moje życie na ziemię powalił,
pogrążył mnie w ciemnościach jak dawno umarłych.
A we mnie duch mój omdlewa, serce we mnie zamiera.
Pamiętam dni starodawne, rozmyślam o wszystkich Twych dziełach,
rozważam dzieło rąk Twoich.
Wyciągam ręce do Ciebie; moja dusza pragnie Ciebie jak zeschła ziemia.
Prędko wysłuchaj mnie, Panie, albowiem duch mój omdlewa.
Nie ukrywaj przede mną swego oblicza,
bym się nie stał podobny do tych, co schodzą do grobu.
Spraw, bym rychło doznał Twojej łaski, bo w Tobie pokładam nadzieję.
Oznajmij, jaką drogą mam kroczyć, bo wznoszę do Ciebie moją duszę.
Wybaw mnie, Panie, od moich wrogów, do Ciebie się uciekam.
Naucz mnie czynić Twą wolę, bo Ty jesteś moim Bogiem.
Twój dobry duch niech mnie prowadzi po równej ziemi.
Przez wzgląd na Twoje imię, Panie, zachowaj mię przy życiu;
w swej sprawiedliwości wyprowadź mnie z utrapień!
A w swojej łaskawości zniszcz moich wrogów
i wytrać wszystkich, którzy mnie dręczą, albowiem jestem Twoim sługą.