Niedziela Palmowa roku B

Mk 11,1-10

Gdy się zbliżali do Jerozolimy, do Betfage i Betanii na Górze Oliwnej, posłał dwóch spośród swoich uczniów i rzekł im: «Idźcie do wsi, która jest przed wami, a zaraz przy wejściu do niej znajdziecie oślę uwiązane, na którym jeszcze nikt z ludzi nie siedział. Odwiążcie je i przyprowadźcie tutaj! A gdyby was kto pytał, dlaczego to robicie, powiedzcie: Pan go potrzebuje i zaraz odeśle je tu z powrotem». Poszli i znaleźli oślę przywiązane do drzwi z zewnątrz, na ulicy. Odwiązali je, a niektórzy ze stojących tam pytali ich: «Co to ma znaczyć, że odwiązujecie oślę?» Oni zaś odpowiedzieli im tak, jak Jezus polecił. I pozwolili im. Przyprowadzili więc oślę do Jezusa i zarzucili na nie swe płaszcze, a On wsiadł na nie. Wielu zaś słało swe płaszcze na drodze, a inni gałązki ścięte na polach. A ci, którzy Go poprzedzali i którzy szli za Nim, wołali: «Hosanna! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie. Błogosławione królestwo ojca naszego Dawida, które przychodzi. Hosanna na wysokościach!»

1. Kontekst

Po uroczystym wyznaniu Piotra pod Cezareą Filipową (Mk 8,29), Jezus rozpoczyna przygotowywać swoich uczniów na wydarzenie męki. Podczas drogi do Jerozolimy następują trzy zapowiedzi męki: pod Cezareą (Mk 8,31), po przemienieniu, podczas wędrówki przez Galileę, w pobliżu Kafarnaum (Mk 9,31), w okolicach Jerycha (Mk 10,33-34). Po uzdrowieniu niewidomego Bartymeusza w Jerychu (Mk 10,46-52), wraz ze sporym tłumem Jezus zbliża się do świętego miasta Jeruzalem, aby tam przeżyć najważniejszą Paschę swojego życia.

2. Lectio

Ww.1-3: Przygotowanie uroczystego wejścia. Jezus przybliża się do Jerozolimy, do świętego miasta, które jednak w Ewangelii Marka kojarzy się też z przeciwnikami Jezusa (3,22; 7,1). Przybywa od strony wschodniej, przechodząc przez Betanię i Betfage, osiągnie Górę Oliwną, z której rozciąga się wspanały widok na święte miasto Jeruzalem. Góra Oliwna otacza Jerozolimę od wschodniej strony. Chwała Boża opuszczajac świątynię udała się na wschód, w stronę Górzy Oliwnej i tam się zatrzymała (Ez 11,23). Według Za 14,4 Góra Oliwna rozstąpi się, rozpoczynając koniec czasów i nadejście Boga. Ewangelista Marek na Górze Oliwnej sytuuje mowę eschatologiczną Jezusa (13,3), przepowiednię o zaparciu się Piotra (14,26-31), modlitwę w Getsemanii (14,32-42). Jezus posyła dwóch uczniów, aby znaleźli we wiosce (Betfage – „dom fig”) oślątko. Jezus wydaje polecenia pełnią autorytetu Mesjańskiego Króla. Ono ma służyć Jezusowi, który w ten sposób wypełnia proroctwo Za 9,9:

„Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny – jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy”.

Osiołek był pokornym, łagodnym zwierzęciem. Oznaczało, że Jezus przybywa do Jeruzalem jako król pokoju, pokorny zwycięzca. Nie przybywa, aby walczyć, lecz aby służyć. Motyw źrebięcia oślicy widoczny jest także wyraźnie w błogosławieństwie Jakuba skierowanym do Judy (Rdz 49,11): „Przywiąże on swego osiołka w winnicy i źrebię ośle u winnych latorośli. W winie prać będzie swą odzież, i w krwi winogron – swą szatę.” Informacja o tym, że źrebię nie było jeszcze dosiadane przez żadnego człowieka wiąże się z wymogami wobec zwierząt ofiarnych, które nie mogły być wcześniej używane przez człowieka (Lb 19,2; Pwt 15,19; 21,3). Teraz osiołek ma być wzięty, ponieważ Pan go potrzebuje. Jezus jawi się jako pełnoprawny władca i Pan swojego ludu. Jednak Jezus jest pokornym władcą – zaraz pojawia się informacja o tym, że osiołek zostanie odesłany z powrotem.

Ww. 4-7: Realizacja poleceń Jezusa. Uczniowie wykonują polecenie Jezusa, dokładnie tak, jak im polecił. Zauważa się ich postawę posłuszeństwa Jezusowi i całkowite zaufanie Jego słowu. Stają się w ten sposób współpracownikami Pana doświadczając, jak Jego słowo wypełnia się w rzeczywistości. Zgodnie ze wskazówkami Jezusa znajdują osiołka przywiązanego do drzwi, stojącego na ulicy. Gdy odwiązują młodego osła, który nie był jeszcze dosiadany przez człowieka, budzą zdziwienie tych, którzy to widzą. Uczniowie odpowiadają według tego, co im powiedział Jezus. Można przypuszczać, że właściciele osiołka znali Jezusa, skoro przyzwolili na „wypożyczenie” swojego zwierzęcia.

Uczniowie przyprowadzają osiołka do Jezusa. Po zarzuceniu płaszczów na zwierzę Jezus zasiada na nim. Ukazuje to wręcz czynność króla, który zasiada na tronie (1 Krl 1,46; 2,12). Ewangelista podkreśla w ten sposób godność Jezusa i wagę uroczystej chwili.

Ww. 8-10: Reakcja tłumów. Ludzie reagują z wielkim entuzjazmem. Było to powitanie skierowane do władców: słanie płaszczy na drodze i rzucanie gałązkami znane jest w tradycji ST (Ps 118,27; 1 Mch 13,51; 2 Mch 10,7). Na przykład w 2 Krl 9,13 przed Jehu, który jest obwołany królem okrycia są kładzione na drodze: „Wtedy pospiesznie zdjęli swoje okrycia, rozesłali je pod nim, na samych stopniach, zatrąbili i ogłosili: «Jehu jest królem!»”. Takie przywitanie Jezusa może być interpretowane jako gest czci i hołdu wobec króla. Ale w dalszej części Ewangelii Markowej stanie się to „winą” Jezusa, o czym będzie świadczył napis na krzyżu: „Król Żydów” (Mk 15,26).

Ci, którzy towarzyszą Jezusowi w jego tryumfalnym wjeździe do Jerozolimy witają Go słowami Ps 118,25-26: „O Panie, wybaw! O Panie, daj pomyślność! Błogosławiony, który przybywa w imię Pańskie! Błogosławimy wam z domu Pańskiego”. Psalmy 113-118 zwane Hallelem były śpiewane w okresie Świąt Paschy, Tygodni i Namiotów. Termin „hosanna” (hebr. hosza-na) oznacza z hebrajskiego „wybaw, proszę”.

Słowa Psalmu w odniesieniu do Jezusa staje się aklamacją ludu wobec Jego mesjańskiej godności. Jezus jawi się jako Boży Posłaniec przynoszący zbawienie, którzy realizuje zapowiedzi dane Dawidowi (2 Sm 7,16): „Przede Mną dom twój i twoje królestwo będzie trwać na wieki. Twój tron będzie utwierdzony na wieki”.

Słowa „Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie” były wypowiadane przez kapłanów wobec pielgrzymów przybywających do świątyni jerozolimskiej i odbywających procesję wokół ołtarza. W kontekście drugiej Ewangelii słowa ta są powitaniem Jezusa – Mesjasza i Króla, który przybywa do Miasta Dawidowego. To Jego przybycie nie oznacza jednak ziemskiego wyzwolenia i dobrobytu. Jezus przychodzi do Jerozolimy, aby ogłosić powszechne zbawienie wszystkich ludzi, zbawienie od zła.

 

3. Meditatio

• W przygotowaniach do tryumfalnego wejścia Jezusa uczestniczą uczniowie. Wypełniają dokładnie polecenia Jezusa. W jaki sposób mogę się przysłużyć, aby Jezus został poznany, przyprowadzony do współczesnego człowieka? Czy pragnę nieustannie angażować się w Jego plan miłości?
• Jezus przybywa do Jerozolimy, witany okrzykami i radością tłumów. W jaki sposób Jezus przychodzi do mnie? Co jest moim „osiołkiem”, tym pokornym sposobem przybycia Jezusa? Czy widzę w tym dar Bożego zbawienia? Czy moje życie jest świadczeniem o królewskim Zbawicielu?

4. Oratio/Contemplatio: Ps 118

¹ Alleluja. Dziękujcie Panu, bo jest dobry, bo łaska Jego trwa na wieki.

² Niech mówi dom Izraela: «Łaska Jego na wieki».

³ Niech mówi dom Aarona: «Łaska Jego na wieki».

⁴ Niech mówią bojący się Pana: «Łaska Jego na wieki».

⁵ Zawołałem z ucisku do Pana, Pan mnie wysłuchał i wywiódł na wolność.

⁶ Pan jest ze mną, nie lękam się: cóż mi może zrobić człowiek?

⁷ Pan ze mną, mój wspomożyciel, ja zaś będę mógł patrzeć z góry na mych wrogów.

⁸ Lepiej się uciec do Pana, niż pokładać ufność w człowieku.

⁹ Lepiej się uciec do Pana, niżeli zaufać książętom.

¹⁰ Osaczyły mnie wszystkie narody, lecz starłem je w imię Pańskie.

¹¹ Osaczyły mnie w krąg, tak, osaczyły mnie, lecz starłem je w imię Pańskie.

¹² Osaczyły mnie w krąg jak pszczoły, paliły jak ogień ciernie: lecz starłem je w imię Pańskie.

¹³ Popchnięto mnie, popchnięto, bym upadł, lecz Pan mi dopomógł.

¹⁴ Pan, moja moc i pieśń, stał się moim Zbawcą.

¹⁵ Okrzyki radości i wybawienia w namiotach ludzi sprawiedliwych: Prawica Pańska moc okazuje,

¹⁶ prawica Pańska wysoko wzniesiona, prawica Pańska moc okazuje.

¹⁷ Nie umrę, lecz będę żył i głosił dzieła Pańskie.

¹⁸ Ciężko mnie Pan ukarał, ale na śmierć mnie nie wydał.

¹⁹ Otwórzcie mi bramy sprawiedliwości: chcę wejść i złożyć dzięki Panu.

²⁰ Oto jest brama Pana, przez nią wejdą sprawiedliwi.

²¹ Dziękować Ci będę, że mnie wysłuchałeś i stałeś się moim zbawieniem.

²² Kamień odrzucony przez budujących stał się kamieniem węgielnym.

²³ Stało się to przez Pana: cudem jest w oczach naszych.

²⁴ Oto dzień, który Pan uczynił: radujmy się zeń i weselmy!

²⁵ O Panie, wybaw! O Panie, daj pomyślność!

²⁶ Błogosławiony, który przybywa w imię Pańskie! Błogosławimy wam z domu Pańskiego.

²⁷ Pan jest Bogiem: niech nas oświeci! Ścieśnijcie szeregi, z gałęziami w rękach, aż do rogów ołtarza.

²⁸ Jesteś moim Bogiem, chcę Ci dziękować: Boże mój, chcę Ciebie wywyższać.

²⁹ Wysławiajcie Pana, bo dobry; bo łaska Jego na wieki.