IV Niedziela zwykła rok A

Mt 5,1-12a

Jezus, widząc tłumy, wyszedł na górę. A gdy usiadł, przystąpili do Niego Jego uczniowie. Wtedy otworzył swoje usta i nauczał ich tymi słowami: «Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie. Błogosławieni, którzy się smucą, albowiem oni będą pocieszeni. Błogosławieni cisi, albowiem oni na własność posiądą ziemię. Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem oni będą nasyceni. Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią. Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą. Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój, albowiem oni będą nazwani synami Bożymi. Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie dla sprawiedliwości, albowiem do nich należy królestwo niebieskie. Błogosławieni jesteście, gdy ludzie wam urągają i prześladują was, i gdy z mego powodu mówią kłamliwie wszystko złe na was. Cieszcie się i radujcie, albowiem wasza nagroda wielka jest w niebie.

1. Kontekst

KAZANIE NA GÓRZE (Mt 5,1-7,29) stanowi pierwszą z pięciu obszernych mów, z których składa się Ewnagelia Mateusza. Jest to zbiór wypowiedzi Jezusa, które wypowiedział On przy różnych okazjach (por. paralelne kazanie na równinie w Łk 6,17-49). Często jako centrum kazania stawia się modlitwę OJCZE NASZ, wokół której Ewangelista skonstruował kazanie Jezusa. Kazanie to stanowi kodeks chrześcijanina – tak, jak Prawo dane Mojżeszowi na Górze Synaj było kodeksem Izraelitów. Jezus jednak bardziej zatrzymuje się na tym, kim ma BYĆ chrześcijanin, niż co ma robić…

2. Lectio

ww.1-2: Następuje wprowadzenie i przedstawienie słuchaczy. Jezus wchodzi na górę. Znaczenie góry jest ogromne: góra kuszenia (4,8); przemienienia (17,1); nakazu misyjnego po Zmartwychwstaniu (28,16); Tu ma więc miejsce objawienie Boże, a Jezus jest ukazany jako nowy MOJŻESZ (por. Wj 19-20; 34). Jezus wchodzi na górę, aby nauczać, aby być lepiej widzianym i słyszanym. Jezus był otoczony tłumami, które mogły otaczać górę. Ale pierwszy krąg słuchaczy to uczniowie Jezusa. Mateusz wcześniej mówił o powołaniu uczniów (4,18-22). Jezus zasiada – to jest sposób nauczania żydowskich nauczycieli. Wyrażenie „otworzyć usta” oznacza rozpoczęcie uroczystej mowy (Mt 13,35; 17,27). Stanowi to więc wezwanie do posłuszeństwa. Pierwszym pouczeniem Mistrza są BŁOGOSŁWIEŃSTWA. Jest to forma używania w ST (tzw. makaryzmy), które sławią człowieka właściwie postępującego (błogosławiony/ szczęśliwy człowiek, lud który…: Pwt 33,29; 1 Krl 10,8; Tb 13,15; Ps 1,1; 2,12; 31,1; 34,12; 40,2; Syr 14,1; 25,8; 26,1 )

w.3: UBODZY W DUCHU. To jest stwierdzenie faktu w teraźniejszości. Użyte tu słowo „ubogi” oznacza uciśnionego, słabego, zależnego od innych. Ubogi to przede wszystkim człowiek zależny od Boga. Ubogi duchem można zrozumieć to jako ubogiego mocą swego ducha, a więc DOBROWOLNIE. Albo chodzi tu o ubogiego w tym, co należy do ducha. Jest przeciwieństwo wynoszenia się, wysokiej samooceny, niezależności od Boga i ludzi. Tacy ludzie już teraz są szczęśliwi, bo pozwalają Bogu panować w sobie=Królestwo Niebieskie.

w.4: CI, KTÓRZY SIĘ SMUCĄ. Może odnosić się do chrzescijan, którzy czekali na Królestwo, a są prześladowani, a świątynia Boża zburzona. Albo to ci, którzy opłakują swoje grzechy. Pocieszenie natomiast wynika z bliskiego przyjścia Syna Człowieczego.

w.5: CI, KTÓRZY SĄ ŁAGODNI. Pochodzi to z Ps 37,11 (LXX: 36,11). Jezus też jest przedstawiony jako łagodny i pokorny sercem (Mt 21,5). Jezus jest wzorem dla wspólnoty. Łagodność, pokora wobec Boga i wobec bliźnich. Odziedziczenie ziemi, to tak jak otrzymanie królestwa, lub oznaka człowieka, który panuje nad samym sobą.

w.6: CI, KTÓRZY ŁAKNĄ I PRAGNĄ SPRAWIEDLIWOŚCI. To ci, którzy pragną daru USPRAWIEDLIWIENIA, który jest poza ich zasięgiem. Tego może dokonać jedynie Bóg. Oznacza pragnąć życia chrześcijańskiego, odkupionego, według woli Boga. Bóg im tego udzieli.

w.7: CI, KTÓRZY SĄ MIŁOSIERNI. Wezwanie do praktykowania miłosierdzia: przebaczenia i przychodzenia ludziom z pomocą. W ten sposób człowiek naśladuje samego Boga. Jezus identyfikuje się z każdym człowiekiem (por. Mt 25,31-46).

w.8: CI, KTÓRZY SĄ CZYSTEGO SERCA. To nie tylko czystość rytualna, ale przede wszystkim usunięcie wszelkiej przewrotności wewnętrznej. Są to ludzie szczerzy, przejrzyści wewnętrznie, o dobrym sumieniu (1 Tm 1,5). Człowiek sam z siebie nie może oglądać Boga. Ale jest to dar, który otrzymujemy od Boga: to jest zbawienie wieczne i oglądanie Go na wieki.

w.9: CI, KTÓRZY WPROWADZAJĄ POKÓJ. Odnosi się to do mesjańskiego dzieła Jezusa, który przyszedł wprowadzić pokój między Bogiem i ludźmi oraz między ludźmi. A więc są to ci, którzy dążą do powszechnego pojednania i starają się, aby każdy człowiek mógł się rozwijać według planu Stwórcy. Jednak nie odbywa się to za cenę większych wartości. Jezus dopuszcza, że dla Niego i Ewangelii może dojść do podziału i rozłamu między najbliższymi (Mt 10,34).

w.10: CI, KTÓRZY CIERPIĄ PRZEŚLADOWANIE DLA SPRAWIEDLIWOŚCI. To ci, którzy cierpią na ciele i duchu z powodu Ewangelii. A pomimo to nie porzucają zobowiązań wynikających z usprawiedliwienia, prowadzenia życia według woli Boga. To dopiero stanowi sprawdzian chrześcijanina. Tacy właśnie odziedziczą królestwo.

w.11-12: Na koniec pojawia się długie błogosławieństwo powtarzające kwestię prześladowania przez ludzi z powodu Jezusa poprzez złe słowa, obelgi, kłamstwo. Ale właśnie w takiej sytuacji uczeń ma się radować i cieszyć. Bo to cierpienie zamieni się w wieczne szczęście.

3. Meditatio

• Jak Jezus zrealizował BŁOGOSŁAWIEŃSTWA i jak może być przykładem dla mnie?

• W jaki sposób przemawiają do mnie dziś BŁOGOSŁAWIEŃSTWA?

• Co jest dla mnie trudne?

4. Oratio/Contemplatio PSALM 119,1-18

Szczęśliwi, których droga nieskalana, którzy postępują według Prawa Pańskiego.

Szczęśliwi, którzy zachowują Jego upomnienia, całym sercem Go szukają,

którzy nie czynią nieprawości, lecz kroczą Jego drogami.

Ty na to dałeś swoje przykazania, by pilnie ich przestrzegano.

Oby moje drogi były niezawodne w przestrzeganiu Twych ustaw!

Wtedy nie doznam wstydu, gdy zważać będę na wszystkie Twe przykazania.

Chcę Ci dziękować szczerym sercem, gdy nauczę się wyroków Twej sprawiedliwości.

Przestrzegać będę Twych ustaw: nie opuszczaj mnie nigdy!

Jak młodzieniec zachowa ścieżkę swą w czystości? – Przestrzegając słów Twoich.

Z całego serca swego szukam Ciebie; nie daj mi zboczyć od Twoich przykazań!

W sercu swym przechowuję Twą mowę, by nie grzeszyć przeciw Tobie.

Błogosławiony jesteś, Panie, naucz mnie Twoich ustaw!

Opowiadam swoimi wargami wszystkie wyroki ust Twoich.

Cieszę się z drogi Twych upomnień jak z wszelkiego bogactwa.

Będę rozmyślał o Twych postanowieniach i ścieżki Twoje rozważał.

Będę się radował z Twych ustaw: słów Twoich nie zapomnę.

Czyń dobrze słudze swojemu, aby żył i przestrzegał słów Twoich.

Otwórz moje oczy, abym ujrzał dziwy Twojego Prawa.