Eucharystia w sztuce
Także sztuka ukazuje nam wielkość Eucharystii i sposoby kształtowania się wiary.
Zatrzymujemy się dziś nad dwoma dziełami, aby zrozumieć ich wymowę, a także wydobyć z nich przesłanie aktualne w naszych czasach i prowadzące nas do głębszego zanurzenia się w tajemnicę Eucharystii.
Ołtarz Gandawski lub Adoracja Mistycznego Baranka – Jan van Eyck, Hubert van Eyck
Ołtarz Gandawski lub Adoracja Mistycznego Baranka – złożony poliptyk tablicowy dużych rozmiarów, który początkowo był umieszczony w kaplicy Joosta Vijdta w katedrze św. Bawona w Gandawie, ale później ze względów bezpieczeństwa przeniesiono go w inne miejsce katedry (wikipedia.pl)
W centrum dzieła, na ołtarzu, stoi mistyczny Baranek, którego adorują Aniołowie. Z piersi Baranka spływa do kielicha ożywcza Krew. Krew ta jest krwią transplantacyjną, co oznacza dawanie życia, życia wiecznego – bądź przywracanie do życia. Życie to staje się darem Baranka, który siebie składa, oddaje w ofierze. Sam Baranek znajduje się w promieniach łaski, płynących od Ducha Świętego. Cały pejzaż jest niebiańską Jerozolimą.
Jakie postawy liturgiczne możemy odnaleźć w sztuce, w przedstawionym i omawianym dziele? Posłuchaj!
Dysputa o Najświętszym Sakramencie – Rafael Santi
Fresk wykonany w latach 1508-1509 przez włoskiego artystę renesansu Rafaela. Znajduje się w Stanza della Segnatura, jednej ze stanz watykańskich, która swego czasu była przeznaczona na bibliotekę papieską i na siedzibę trybunału kościelnego (wikipedia.pl).
Dzieło to podzielone jest na dwie części: część ziemską i część niebiańską. W centrum części ziemskiej umieszczony jest ołtarz z wystawionym Najświętszym Sakramentem, a w centrum części niebiańskiej znajduje się ukazana Trójca Przenajświętsza. Całe dzieło w kompozycji malarskiej zawarte jest w półokręgu, a obie strefy łączy linia obłoków, która staje się niejako przejściem z części ziemskiej do części niebiańskiej.
Czego dotyczy dysputa ukazana w dziele Rafaela Santi? O czym nas poucza? Posłuchaj!
Izabela Banaszewska, historyk sztuki i dziennikarz